แม่ๆหลายๆคน ถามมิ้วเข้ามาในเพจ Tatee Story บ่อยๆครั้งค่ะ ว่า ฝึกลูกใช้ช้อน กินข้าวเองยังไง ทำไมมัทฉะโมจิจับช้อนเก่งจัง แล้วสอนอย่างไรบ้าง? สอนจับช้อนตั้งแต่เมื่อไหร่? เริ่มแรกได้สอน BLW ไหม? หลายๆคำถามที่แม่ๆถามมา มิ้วอยากจะแชร์ประสบการณ์ที่มิ้วได้ลองเอง ผ่านบทความนี้นะคะ
ควร ฝึกลูกใช้ช้อน กินข้าวเอง เมื่อไหร่
เด็กอายุราวๆ 6 เดือน คือช่วงวัยที่มีความพร้อมเริ่มกินข้าวมื้อแรกได้ เด็กบางคนอาจจะกินข้าวได้เร็วกว่า 6 เดือน ขึ้นอยู่กับความพร้อมของเด็กแต่ละคนหรือการประเมินของคุณหมอค่ะ
ข้าวมื้อแรกของลูก มิ้วทำเป็นข้าวสวยผสมนมแม่ปั่นละเอียด แล้วใช้ช้อนป้อนค่ะ มิ้วป้อนข้าวมัทฉะโมจิอยู่ประมาณ 2 เดือน พอเริ่มเข้าช่วงอายุ 8 เดือน ซึ่งเป็นช่วงวัยที่มือของลูกน้อยเริ่มมีแรงจับ กำมือ แบมือ ได้คล่องขึ้น สามารถหยิบจับอุปกรณ์หลายอย่างรอบตัวได้ดีขึ้น ช่วงนี้ให้คุณแม่คอยสังเกตพฤติกรรมและความพร้อมของเค้าตอนกินข้าวไปด้วยเลยค่ะ เมื่อเค้ามีสัญญาณบางอย่าง เช่นหยิบช้อนไปเล่น เอาช้อนเข้าปาก เป็นต้น ก็สามารถลองให้จับช้อนได้เลยค่ะ
มิ้วเริ่มสังเกตเห็นสัญญาณที่บ่งบอกว่า ลูกพร้อมที่จะใช้ช้อนแล้ว โดยการแย่งช้อนจากมือมิ้วบ้าง หรือตั้งช้อนไว้บนโต๊ะ ก็เริ่มพยายามดึงช้อนตักเข้าปากตัวเองบ้าง มิ้วจึงเริ่ม ฝึกลูกใช้ช้อน กินข้าวเอง ตั้งแต่ 8 เดือน โดยให้เค้าจับช้อนเองในลักษณะใช้มือกำทั้งช้อน แล้วเราประคองมือเค้าตักอาหารเข้าปากอีกที
มีแม่บางท่านถามมิ้วว่าเคยฝึกแบบ BLW (Baby-Led Weaning) คือ การฝึกลูกหยิบจับอาหารทานเอง บ้างไหม แต่มิ้วเองมีข้อจำกัดหลายๆอย่าง เช่น ไม่มีเวลาหั่น หรือเตรียมอาหารมากนัก กังวลเรื่องการติดคอและอื่นๆ อีกทั้งขึ้นอยู่กับความพร้อมของเด็กๆด้วย วิธีนี้จึงอาจจะไม่เหมาะกับบ้านเราเท่าไหร่ มิ้วจึงเลือกกินเป็นอาหารบดหยาบ พร้อมกับฝึกให้ใช้ช้อนตั้งแต่ 8 เดือน เพื่อความสะดวกสบาย ยามออกไปนอกบ้านก็สามารถใช้ช้อนตักกินเองได้เลยค่ะ
ช้อนแบบไหนที่เหมาะกับลูก
เราจะรู้ได้อย่างไรว่าช้อนแบบไหนที่เหมาะกับเด็กๆที่เริ่มกินข้าว และเมื่อใช้ช้อนเด็กคล่องแล้ว ต้องเปลี่ยนมาใช้ช้อนแบบไหน แล้วต้องเปลี่ยนเมื่อไหร่ หัวข้อนี้มิ้วมีคำตอบให้ค่ะ
การเลือกใช้ช้อนแต่ละประเภท ต้องดูความพร้อมของลูกน้อยเป็นหลักนะคะ เด็กๆแต่ละคนมีพัฒนาการ การหยิบจับ การใช้งานกล้ามเนื้อมือไม่เท่ากัน ดังนั้นต้องอาศัยการสังเกตพฤติกรรมลูกบ่อยๆ เราจะได้เลือกใช้ช้อนได้ถูก แนะนำให้คุณแม่เลือกช้อนที่ได้มาตรฐานและมีความปลอดภัยในการใช้งาน มาดูช้อนแต่ละประเภท ตั้งแต่ช้อนคันแรกที่มิ้วเลือกให้มัทฉะโมจิใช้ จนถึงปัจจุบันกันค่ะ
- ช้อนซิลิโคน
ช่วงแรกที่ ฝึกลูกใช้ช้อน กินข้าวเอง เลือกเป็น ช้อนซิลิโคนป้อนข้าวให้เด็กๆก่อน ตั้งแต่ 6 เดือน – 8 เดือนค่ะ หลังจากนั้นช่วง 8 เดือน – 1 ขวบ ให้เค้าจับช้อนซิลิโคนเอง แล้วมิ้วจับมือเค้าป้อนเข้าปากค่ะ
ซึ่ง ช้อนซิลิโคน มีขายหลายแบบนะคะ มิ้วแนะนำเป็นซิลิโคนที่มีความนิ่ม ลื่น ใช้มือจับดูแล้วไม่หนืดมือค่ะ เพราะเวลาเด็กๆงับช้อน ยังไม่มีแรงในการใช้ริมฝีปากงับอาหารจากช้อนมากนัก หากใช้ช้อนที่ผิวสัมผัสหนืดเกินไป จะทำให้ทานยาก นอกจากนี้แนะนำให้เลือกเป็น ช้อนซิลิโคน ที่มีขนาดเล็กพอดีกับปากน้อยๆของลูก หากเลือกขนาดใหญ่เกินไปจะหกเลอะเทอะบริเวณข้างปาก และควรเลือกใช้ช้อนซิลิโคนที่ได้มาตรฐาน สามารถโดนความร้อนได้ และเป็นคุณภาพแบบ Food grade ค่ะ
- ช้อนเด็ก ด้ามจับใหญ่
เลือกใช้ ประมาณ 1 ขวบ – 1.5 ขวบ การหยิบจับของเด็กๆในช่วงวัยนี้ มักจะใช้กล้ามเนื้อมือในลักษณะกำมือได้ดีกว่า การใช้กล้ามเนื้อมัดเล็กพวกนิ้วมือ ดังนั้น ช้อนเด็กด้ามจับใหญ่ จึงเหมาะที่จะเป็นช้อนในสเต็ปถัดจากช้อนซิลิโคน เพราะมีด้ามจับใหญ่ เหมาะกับลักษณะการจับแบบกำมือของเด็กๆ ช้อนมีลักษณะสั้น น้ำหนักเบา ทำให้เด็กๆสามารถควบคุมการจับได้ดี ควรเลือกช้อนที่ปลอดภัย สเตนเลสหนา ไม่คม และน้ำหนักเบา
- ช้อนสแตนเลสไซส์เล็ก
เมื่อเด็กๆใช้ช้อนเด็กด้ามจับใหญ่ จนคล่องระดับหนึ่งแล้ว โดยสังเกตจากการตักข้าวเข้าปากไม่ค่อยหกเลอะเทอะแล้ว สามารถตักข้าวในชามได้ถนัดขึ้น สามารถลองเปลี่ยนมาใช้ช้อนสแตนเลสไซส์เล็กได้ค่ะ มิ้วเริ่มให้ใช้ประมาณ 1.5 ขวบขึ้นไป ช้อนแบบนี้เด็กๆต้องใช้นิ้วมือ ซึ่งเป็นกล้ามเนื้อมัดเล็กเยอะขึ้น ต้องออกแรงมากกว่าช้อนเด็กด้ามจับใหญ่ ตอนแรกๆที่ใช้อาจจะจับไม่ถนัด แต่ค่อยๆฝึกไปจะดีขึ้นเรื่อยๆจนใช้ช้อนได้ ราวๆ 1.7 เดือนค่ะ
เทคนิค ฝึกลูกใช้ช้อนกินข้าวเอง ของมี๊มิ้ว
การฝึก มัทฉะโมจิ ใช้ช้อน เริ่มจากการสังเกตและดูความพร้อมของเค้าเป็นหลักค่ะ อาจไม่มีช่วงเวลาตายตัวว่าต้องเปลี่ยนช้อนเมื่อไหร่ เริ่มใช้ช้อนเมื่อไหร่ แม่ๆสามารถสังเกตความพร้อมของลูกได้เลยนะคะ
ซึ่งการเปลี่ยนการใช้ช้อนแต่ละประเภทนั้น มิ้วมีเทคนิคเล็กๆมาฝากค่ะ ในขณะที่ลูกใช้ช้อนเด็กด้ามจับใหญ่อยู่ คุณแม่สามารถถือช้อนสแตนเลสไซส์เล็ก เพื่อป้อนข้าวเข้าปากเค้าบ้าง หรือช่วยเขี่ยข้าวให้เค้าบ้างค่ะ เมื่อเด็กๆเห็นเราใช้ช้อนแบบอื่น เค้าจะอยากใช้แบบเราบ้าง เมื่อเค้าเริ่มหยิบช้อนที่เราใช้ไป นั่นเป็นสัญญาณที่สามารถเปลี่ยนช้อนได้เลยค่ะ ในช่วงแรกที่เปลี่ยนช้อนเค้าอาจจะยังไม่คุ้นชิน อาจมีหกเลอะเทอะบ้าง สามารถฝึกเรื่อยๆจนคล่องขึ้นได้ค่ะ
ตอนนี้ มัทฉะโมจิ สามารถใช้ช้อนกลาง ทั้งไซส์ปกติ และไซส์เล็ก ได้คล่องแล้วในวัย 1 ขวบ 9 เดือนค่ะ สามารถใช้ช้อนตักข้าว ตักซุป และผลไม้ ทานได้เอง กินเรียบร้อยขึ้น ไม่ค่อยหกแล้ว เวลาออกไปทานข้าวนอกบ้านก็สามารถใช้ อุปกรณ์ ช้อนส้อม ของร้านอาหารได้เลย สะดวกกับแม่มากๆค่ะ แม่ๆท่านใดที่กำลัง ฝึกลูกใช้ช้อน กินข้าวเอง ลองนำเทคนิคนี้ไปใช้แล้วได้ผลอย่างไรมาแชร์กันบ้างนะคะ
ติดตามความรู้ดีๆ เรื่องแม่ และ เด็ก ได้ที่ www.tateestory.com หรือ ติดตามผ่านช่องทางอื่นๆ ทั้ง Facebook, Youtube และ Instagram ได้ตามที่ด้านล่างนี้เลย
